MASA expresses its regret for the news about cases of sexual harassment, blackmail and abuse that are coming from the Petnica Investigation Station these days. A large number of employees in the field of science and higher education participated as collaborators in the work of this research station in the years behind us. Precisely because of this, we believe that the sensitization of all employees in education, and beyond, is necessary in order to react in a timely and adequate manner when the very signs of such events appear.
MASA calls on all educational and scientific institutions to always put the best interest of the victims first - before the image of the institution or friendly and collegial relations with the perpetrators. This is especially important when the victims are minors and young people who are not yet strong and mature enough to clearly set boundaries, as well as when there is an imbalance of power, as is often the case in the educational context. It is very important to give full trust to victims and not to minimize their experiences, because behind every woman who strengthens herself to ask for help and support, there are often dozens of those who keep their painful experiences inside with feelings of guilt and self-loathing.
Educational and scientific institutions must make efforts to educate both students and employees about what constitutes sexual harassment, and traditional gender roles and norms of behavior must not be an excuse to turn a blind eye to the unpleasant and traumatic experiences of victims. It is important that all participants recognize personal responsibility in that process. In the field of education, as in our entire society, we must develop zero tolerance for gender-based violence.
In an effort to help scientific and research institutions to introduce formal mechanisms for the protection of students and employees from sexual harassment, MASA initiated the implementation of research on the rules and practices of protection against sexual harassment, and the results of this study with recommendations intended for scientific and research institutions will be publicly available on available to all interested parties.
Mreža akademske solidarnosti i angažovanosti (MASA) sa zabrinutošću gleda na vest koju su danas preneli mediji o tome da je Upravni sud poništio odluku Univerziteta u Beogradu u kojoj je potvrđeno da je doktorat Siniše Malog plagijat.
Budući da su materijalni dokazi koji ukazuju da je navedeni doktorat plagiran nedvosmisleni, pozivamo Univerzitet u Beogradu da, sledeći pravno shvatanje Upravnog suda, u ponovnom postupku utvrdi neakademsko ponašanje ministra Malog.
MASA ističe da bi svaki pokušaj da se status plagiranog doktorata Siniše Malog rešava mimo nadležnih tela Univerziteta u Beogradu predstavljao najbrutalnije kršenje autonomije univerziteta koja je zagarantovana Ustavom Republike Srbije.
Slučajevi seksualnog zlostavljanja koji su u poslednjih godinu dana potresli Srbiju skrenuli su pažnju javnosti na važnost regulative koja bi omogućila žrtvama lakše prijavljivanje počinilaca. Naročitu težinu imala je činjenica da se određeni broj prijavljenih slučajeva odigravao u kontekstu pedagoških i obrazovnih institucija.
Do pre pola godine pravilnike o zaštiti od seksualnog uznemiravanja i ucenjivanja imalo je tek četiri fakulteta, dok je pažnja javnosti usmerena na slučajeve seksualnog uznemiravanja podstakla još neke fakultete da iniciraju i ubrzaju procedure donošenja pravilnika. Pored toga, u nekim slučajevima inicijativa za kreiranje pravilnika potekla je i od samih studenata, koji su prepoznali važnost ovakvog oblika zaštite.
Imajući u vidu da većina fakulteta još uvek nema razrađene procedure za praćenje i sankcionisanje ovakvih oblika kršenja etičkih i profesionalnih kodeksa ponašanja, MASA je inicirala studiju u kojoj bi se analizirali postojeći pravilnici o zaštiti od seksualnog uznemiravanja i ucenjivanja, kao i procesi njihove implementacije, te ponudile preporuke drugim akademskim institucijama – fakultetima i institutima, za implementaciju ove važne regulative.
Istraživanje o praksama za prijavljivanje seksualnog uznemiravanja na fakultetima u Srbiji biće promovisano u utorak 22. juna 2021. godine u 19h u Klubu Polet (Cetinjska 15, Beograd), a u razgovoru će učestvovati:
– Milica Resanović, istraživačica sa Instituta za sociološka istraživanja, autorka studije
– dr Ana Martinoli, profesorka Fakulteta dramskih umetnosti
– dr Irena Ristić, profesorka Fakultet dramskih umetnosti
– dr Mladen Milošević, ombudsman Univerziteta u Beogradu i vanredni profesor Fakulteta bezbednosti
– Sanja Pavlović, Autonomni ženski centar
– dr Bojana Bodroža, docentkinja sa Filozofskog fakulteta u Novom Sadu i članica Koordinacionog odbora MASE kao moderatorka
The Network of Academic Solidarity and Engagement (MASA) held a press conference on Thursday, June 10, regarding the current amendments to the Law on Higher Education, which the Government of Serbia submitted as a proposal to the National Assembly. At the conference, a critical review was given, both of the content of the changes themselves, and of the way in which they are adopted - real participation and respect for the views of the academic community and the wider public.
Namely, MASA got involved in this process by participating in the public debate on the Draft Law on Amendments to the Law on Higher Education, and after that sent a written objection to many of the proposed changes. A large part of the objections, not only by MAS, but also by other applicants, including the University of Belgrade as well as several faculties and institutes, was not accepted. Since the parliamentary procedure included an even worse text than the one presented in the Draft, we thought it necessary to inform the public about the process itself, but also about the possible consequences of adopting such a proposal for the academic community and society as a whole.
Professor of the Faculty of Transportation and member of the Coordination Committee (CO) of Masa, Dalibor Petrović, stated that the amendments to the Law did not respond to the basic problem for which they were initiated, which is the excessive influence of the executive power on the National Accreditation Body (NAT), which is why this body 2020 and suspended by the European Association for Quality Assurance in Higher Education (ENQA). According to the new solution, the state not only did not reduce its influence on this body, but it also increased it (which is best seen through the proposed structure of the NAT Board of Directors), so the question arises as to how sincere the state's intention was to do something in this regard. essential changes, pointed out Petrović.
These changes also represent an attempt to de facto legalize the situation at the Orthodox Faculty of Theology, whose statute is in direct conflict with the principle of university autonomy. This was discussed by Professor Miodrag Jovanović from the Faculty of Law, who stated that, regarding the proposed provisions allowing that, at the theological faculty, one of the mandatory conditions for selection as a teacher and associate can be the consent of the church or religious community ( the so-called blessing), there is room for the evaluation of constitutionality, and that he will personally engage in such an initiative.
Vladan Čokić from the Institute for Medical Research of the University of Belgrade, a member of the MASE Coordination Board, followed up on the same topic. He said that the Serbian Orthodox Church has absolute control over the Orthodox Faculty of Theology, which is contrary to the Statute of the University of Belgrade, the Law on Higher Education and the Constitution of Serbia. Also, due to the very fact that the church's blessing is required for the selection, application and employment of teachers at this faculty, and even for enrollment in studies, freedom of thought and expression, the right to work and the autonomy of the university are threatened.
Jelena Jerinić, a professor at the Faculty of Law at Union University and a member of the MASA Coordination Board, referred to the very procedure of drafting the proposal that the Government sent to the parliament: "MASA participated in both online sessions organized by the Ministry regarding the Draft. After that, we sent a large number of comments and detailed proposals. However, all proposals regarding the deletion of provisions related to theological faculties were rejected, not only by MASE, but also by the largest number of other actors from the academic community. The answers were very curt, without any reasoning or arguments. In practice, we received several lines of responses to remarks that had several sides. Even the report on the held public hearing was difficult to find on the Ministry's website. This shows that the Ministry only fulfilled the formal requirements regarding holding a public hearing, but did not ensure an open and transparent process."
Vladica Cvetković, professor of the Faculty of Mining and Geology and president of the Academic Committee for Higher Education at SANU and member of the Advisory Board of MASA, points out that the changes will not solve any of the essential problems of our university education: "We will not be able to carry out an enrollment policy without it jeopardizing survival faculty, staff will continue to leave us, half of the diplomas will not be worth as much as they should be in the formal sense, and we will be chosen according to the criteria of obedience instead of merit."
Dalibor Petrović added that the idea of MASA as a young organization that connects members of the academic community aware of the state in which higher education and the whole society find themselves, is not only to advertise with announcements and react when the community is threatened, but also to propose solutions and act proactively. He stated that the goal of MASA is to unite, and he invited all members of the academic community to become part of the Network, which would be built in the coming period through working groups. In the end, Petrović added that by the end of June, we expect the presentation of four scientific studies related to the improvement of the quality of higher education in Serbia, which were worked on in the previous months.
Mreža akademske solidarnosti i angažovanosti (MASA) Vas poziva na konferenciju za štampu povodom izmena Zakona o visokom obrazovanju koja će se održati u Medija centru, Terazije 3 u Beogradu, u četvrtak 10. juna 2021. sa početkom u 11 časova.
Na konferenciji će govoriti:
Prof. dr Vladica Cvetković, Rudarsko-geološki fakultet Univerziteta u Beogradu, član SO MASE
Prof. dr Miodrag Jovanović, Pravni fakultet Univerziteta u Beogradu, član NO MASE
Prof. dr Jelena Jerinić, Pravni fakultet Univerziteta Union, članica KO MASE
Dr Vladan Čokić, naučni savetnik na Institutu za medicinska istraživanja Univerziteta u Beogradu, član KO MASE
Prof. Dr. Dalibor Petrović, Saobraćajni fakultet Univerziteta u Beogradu, član KO MASE
Nakon učešća članova i članica Koordinacionog odbora MASE na javnoj raspravi o Nacrtu zakona o izmenama i dopunama Zakona o visokom obrazovanju, MASA je uputila i pisane primedbe na neke od predloženih izmena Zakona o VO, na koje nije dobila nikakav odgovor od nadležnog ministarstva. Budući da je predlog ovog Nacrta prošao Vladu i ušao u skupštinsku proceduru u još nepovoljnijem obliku u odnosu na onaj koji je predstavljen javnosti, MASA smatra da je neophodno akademsku i širu javnost upoznati sa posledicama koje bi pretrpela kako akademska zajednica, tako i svi oni koju su stekli ili stiču formalno obrazovanje u okviru nje, samim činom usvajanja jednog ovakvog Nacrta zakona.
Mreža akademske solidarnosti i angažovanosti (MASA) je formirana sa ciljem da pod okriljem otvorene mrežne organizacije okupi sve pripadnice i pripadnike akademske zajednice koji su spremni da se angažuju na jačanju glasa struke kroz zalaganje za doslednu primenu osnovnih principa akademskog rada i njihovu odbranu kada su ugroženi. MASA se zalaže za poštovanje principa autonomije univerziteta, čestitosti, solidarnosti, slobode kritičkog mišljenja, javnosti i transparentnosti, te društvene odgovornosti u akademskoj zajednici.
Mreža akademske solidarnosti i angažovanosti (MASA) je u više saopštenja do sada upozoravala na zabrinjavajuću tendenciju da predstavnici izvršne vlasti zloupotrebaljavaju ovlašćenja koja im je dao osnivač kako bi uspostavili kontrolu nad obrazovnim i naučnim institucijama u RS. Tako je bilo u slučaju više naučnih instituta na kojima su mimo volje kolektiva postavljeni direktori, nastavljeno je na Fakultetu umetnosti Univerziteta u Nišu, na Univerzitetu u Novom Sadu, a sada i na najstarijoj i najvećoj visokoškolskoj ustanovi u Srbiji, starijoj i od moderne srpske države, Univerzitetu u Beogradu.
Savet Univerziteta u Beogradu je na izbornoj sednici 25.5.2021. sa 23 glasa Za izabrao rektora Beogradskog univerziteta prof. dr Vladimira Đokića, protivkandidata dosadašnjoj rektorki prof. dr Ivanki Popović koja je dobila 17 glasova uz jedan nevažeći listić. Ovo ne bi bila neobična vest da sa ne radi o presedanu, prekidu dobre tradicije da Savet univerziteta ne menja odluke Senata po ovom pitanju. Naime, odluci Saveta prethodila je odluka Senata prema kojoj je prof. dr Ivanka Popović dobila ubedljivu većinu (27:17), a u prethodnoj kandidaturi dobila podršku većine članica BU (31:25). Razlika u glasanju je rezultat sastava ova dva tela, dok u Senatu sede predstavnici fakulteta i instituta, u Savetu, pored predstavnika grupacija fakulteta (22) sede i predstavnici osnivača koje imenuje Vlada (12), predstavnici studenata (6) i jedan predstavnik nenastavnog osoblja. Jasan je utisak javnosti da je ovakav preokret u glasanju ostvaren uz podršku članova Saveta imenovanih od strane vlade i studentskih organizacija, čime su odabrani pojedinci i institucije na univerzitetu, uz pomoć Vlade, dobili institucionalnu legitimaciju da upravljaju univerzitetom mimo volje predstavnika samog univerziteta izražene na Senatu i tokom procesa kandidature.
MASA smatra da ova praksa predstavlja nasilje nad procedurama i tradicijom UB i najozbiljnije ugrožavanje autonomije univerziteta od donošenja Zakona o univerzitetu 1998. godine. Institucionalno dizajniranje procedure izbora započeto je izmenama zakona 2017. godine promenom odnosa članova Saveta u korist predstavnika Vlade i neakademskih članova, čije je učešće značajno povećano, a kulminiralo je pre samih izbora na univerzitetima kada je došlo do ubrzanih imenovanja novih, ili zamene starih članova Saveta mnogih visokoškolskih institucija, često uz kršenje zakonskih ovlašćenja. Budući da je suprotno prirodi akademske zajednice da bude homogena celina i glasa jedinstveno, predstavnici države su u poziciji da biraju uprave i kada je takva uprava u značajnoj manjini kao što je bio slučaj u Nišu, Novom Sadu, a sada i u Beogradu. Na ovaj način je većina visokoškolskih ustanova stavljena u položaj da njihovo upravljanje, ne samo finansiranje, faktički zavisi od volje ili samovolje predstavnika osnivača. Način na koji je Univerzitet u Beogradu dobio rektora, koji predstavlja presedan i nasilje nad tradicijom izbora, ukazuje na to da akademska zajednica svoje ponašanje treba još više da upodobi političkim interesima vladajućih elita ili će biti kažnjena. To je zastrašujuća pouka izbora na univerzitetima i mač nad autonomijom akademskog delovanja.
MASA poziva zaposlene na univerzitetima i institutima da dignu glas protiv gušenja njihove autonomije i obesmišljavanja njihovog rada i da zajedno stanemo u odbranu akademskih sloboda garantovanih Ustavom. MASA će, sa svoje strane, pažljivo pratiti dalji razvoj događaja i reagovati na svaku buduću zloupotrebu i ugrožavanje slobode akademskog i naučnog rada.
Povodom konkursa za finansiranje kratkoročnih projekata koji je raspisao Pokrajinski sekretarijat za visoko obrazovanje i naučno istraživačku delatnost (skr. Pokrajinski sekretarijat), MASA želi da izrazi nezadovoljstvo time što nije učinjen nikakav napredak u konkretnijem definisanju pravilnika za vrednovanje i dodelu finansijskih sredstava kojim bi se postigla veća objektivnost u oceni kvaliteta predloženih projekata.
Naime, MASA je Pokrajinskom sektretarijatu 2020. godine uputila niz predloga za poboljšanje transparentnosti i objektivnosti vrednovanja projekata i dodele sredstava po navedenom konkursu. Pokrajinski sekretarijat je 2020. uslišio neke od zahteva MASE i to prvenstveno one koji su se ticali informisanja kandidatskih timova i javnosti o rezultatima konkursa, u vezi sa čime se MASA javno oglasila. Međutim, budući da je najveći deo zahteva MASE podrazumevao unapređenje pravilnika po kom se projekti biraju, a da je MASA svoje primedbe uputila nakon što je konkurs raspisan i pravila definisana, ostalo je da se na narednim konkursima pokaže spremnost Pokrajinskog sekretarijata da poboljša praksu vrednovanja i izbora kratkoročnih projekata.
Novi konkurs za kratkoročne projekte raspisan 5. maja 2021. i pravilnik o kriterijumima izbora projekata identičan je prošlogodišnjem, što pokazuje da ne postoji istinska spremnost Pokrajinskog sekretarijata da napravi pomak u pravcu postizanja veće objektivnosti, jasnoće i načina vrednovanja predloga projekata. Nadamo se da će Pokrajinski sekretarijat zadržati neke od praksi uvedenih na prošlogodišnjem konkursu koje su uključivale informisanje kandidata o rezultatima pre potpisivanje ugovora sa dobitinicima sredstava, kao i javno i javnosti lako dostupno objavljivanje rezultata konkursa. Ipak, smatramo da ova poboljšanja nisu dovoljna da se pošalje jasna poruka naučno-istraživačkoj zajednici da se na konkursima za projekte prevashodno vrednuje istinski kvalitet naučno-istraživačkog rada, kao i da se uspostavi narušeno poverenje akademske zajednice u svrsishodnost konkurisanja na ovakvim konkursima.
Stoga će MASA ponovo uputiti svoje zahteve za povećanje transparentnosti i objektivnosti vrednovanja kratkoročnih naučno-istraživačkih projekata Pokrajinskom sekretarijatu za visoko obrazovanje i naučno-istraživačku delatnost AP Vojvodine uz jasnu poruku da ćemo i ubuduće pratiti njihove aktivnosti i biti spremni da reagujemo uvek kada procenimo da je to u interesu naučne zajednice AP Vojvodine.
Apelujemo na upravu Filozofskog fakulteta i Odeljenje za filozofiju da do kraja i po postojećim procedurama sprovedu konkurs za asistenta, koji je raspisan u oktobru 2020. godine.
Na pomenuti konkurs su se prijavila tri kandidata. Među njima i asistent Popović. Sva tri kandidata su pozitivno ocenjena, ali je komisija predložila da na mesto asistenta bude izabrana kandidatkinja sa doktoratom, koja nije mogla da učestvuje na ovom konkursu, te nije mogla ni da bude izabrana, jer za asistente mogu biti birani isključivo studenti doktorskih studija (čl. 84. Zakona o visokom obrazovanju).
Komisija je u predstavljanju kandidata načinila niz propusta. Nije navela da je kandidat Popović 2015. god. bio proglašen za studenta generacije, imao višu prosečnu ocenu sa osnovnih studija od ostalih kandidata i studirao kraće vreme od kandidatkinje za koju se Komisija opredelila.
Tu nije kraj nepravde koja je učinjena kolegi Popoviću. Naime, predložena kandidatkinja, kada je shvatila da će njen izbor biti osporen, povlači svoju kandidaturu (za nju je kasnije raspisan novi konkurs za docenta), ali Komisija propušta da u svetlu novih činjenica predloži kolegu Popovića, sada i formalno najboljeg kandidata, za mesto asistenta. Naglašavamo da se po čl. 139. Statuta Fakulteta povlačenjem kandidature predložene kandidatkinje nisu stekli uslovi za obustavljanje raspisanog konkursa.
U međuvremenu, asistent Popović je, usled administrativnih propusta koje su načinili Fakultet i Odeljenje za filozofiju, izgubio posao 1.3.2021, čime je njemu, Fakultetu, i akademskoj zajednici uopšte naneta šteta. Uprava Fakulteta do sada nije učinila ništa da zaštiti kolegu Popovića od proceduralnih grešaka koje je sama napravila.
MASA je organizacija koja podržava princip solidarnosti u akademskoj zajednici. Smatramo da kolega Popović, koji je bio student generacije i čiji su rad na svim predmetima koje je držao studenti procenili izuzetnim, zaslužuje regularan konkurs, te stoga pozivamo upravu Fakulteta i Odeljenje za filozofiju da zaštite prava kolege Popovića, i ovaj konkurs okončaju u skladu sa zakonom i Statutom.
Mreža akademske solidarnosti i angažovanosti poziva Rektorat Univerziteta u Nišu i Ministarstvo prosvete, nauke i tehnološkog razvoja da hitno reaguju na drastična kršenja Zakona o visokom obrazovanju i neverovatne zloupotrebe funkcije koje na Fakultetu umetnosti Univerziteta u Nišu vrši odlazeća dekanica prof. dr Suzana Kostić.
Nakon tri mandata kao dekanica (od 2012. godine), pošto nije mogla da se kandiduje i četvrti put zbog koruptivnih radnji utvrđenih rešenjem Agencije za borbu protiv korupcije, odlazeća dekanica Kostić pokušava da protivzakonitim sredstvima eliminiše kandidate za dekana koji joj nisu po volji i da faktički zadrži kontrolu nad Fakultetom umetnosti.
U okviru procesa izbora novog dekana, na sednici Nastavno-umetničkog veća Fakulteta umetnosti, održanoj 8. marta 2021. godine, nakon što je NU Veća Fakulteta, potvrdilo njenu kandidaturu, prof. dr Milena Injac izabrana je za novu dekanicu sa 42 glasa (nasuprot 32 glasa protivkandidatkinje prof. dr Anđele Danković) što je apsolutna većina glasova svih zaposlenih nastavnika u kolektivu. Međutim, na sednici održanoj 13. marta 2021. Savet Fakulteta umetnosti, bez ikakvog obrazloženja, odbio je da verifikuje odluku Nastavno-umetničkog veća Fakulteta umetnosti, da bi potom doneo odluku o raspisivanju novih izbora za dekana koji bi trebalo da budu održani u periodu od 23. aprila do 17. maja 2021. godine.
Nakon što su Departman za likovne umetnosti, kao i četiri katedre Departmana za muzičke umetnosti ponovo predložili prof. dr Milenu Injac kao kandidatkinju za dekana, postalo je jasno da će i na ponovljenim izborima ona biti izabrana, i to sa još većom razlikom nego prošli put. Zato je na sednici NU Veća Fakulteta umetnosti (malog veća) održanoj 29. aprila 2021. godine – uprkos tome što je to isto Veće mesec dana ranije potvrdilo da ona ispunjava sve uslove da bude kandidat za dekana – doneta odluka da se njena kandidatura ne evidentira. Nasuprot tome, prof. mr Bojan Živić, predsednik Saveta Fakulteta, predložen je kao jedini kandidat za dekana.
Trebalo bi još napomenuti da i Savet Fakulteta i NU Veće fakulteta rade u nepotpunom sastavu, te da je inspekcija Ministarstva prosvete, nauke i tehnološkog razvoja zapisnikom od 26. aprila 2021. godine naložila da se postupak za izbor dekana obustavi i nastavi tek nakon što se u njihov rad uključe i predstavnici Departmana za likovne umetnosti i Departmana za primenjene umetnosti i predstavnici Studentskog parlmenta. Uprkos ovom Zapisniku o inspekcijskom nadzoru i naloženim merama, postupak izbora dekana je nastavljen, a NU Veće i Savet fakulteta ne prestaju da donose nelegalne odluke.
Zbog svega ovoga pozivamo Rektorat Univerziteta u NIšu i Ministarstvo prosvete, nauke i tehnološkog razvoja da hitno reaguju i spreče dalja kršenja Zakona o visokom obrazovanju, kao i da svoja dosadašnja kršenja ne sakrivaju iza navodnog poštovanja principa autonomije Univerziteta. Naglasili bismo da se autonomija najviše ogleda u tome da nastavnici fakulteta biraju svoja rukovodstva slobodnom voljom i u skladu sa zakonski propisanim uslovima, a ne u tome da jedna osoba već gotovo čitavu deceniju tretira javnu ustanovu kao svoju privatnu svojinu.
U okviru studije o еmigraciji akademskih građana Srbije radi profesionalnog usavršavanja ili zaposlenja u inostranstvu koju sprovodi Mreža akademske solidarnosti i angažovanosti (MASA), dostavljamo Vam upitnike koji imaju za cilj da ispitaju mišljenje naučne zajednice o uslovima za razvoj karijere u Srbiji ili inostranstvu i motive za ostanak u zemlji ili odlazak iz nje.
Molim Vas da ovaj upitnik prosledite kolegama istraživačima i nastavnicima koji rade na institutima i fakultetima u inostranstvu ili Srbiji. Popunjavanje ne traje duže od 5 minuta. Molimo Vas da to uradite najkasnije do 30.04.2021.
Upitnik, namenjen naučnicima i univerzitetskim nastavnicima koji nisu odlazili na naučno-istraživački rad u inostranstvo ili su tamo radili kraće od godinu dana, nalazi se na linku ispod:
Upitnik, namenjen naučnicima i univerzitetskim nastavnicima koji privremeno ili trajno rade u inostranstvu, kao i povratnicima iz inostranstva koji su tamo proveli više od godinu dana, dostupan je na sledećem linku:
