Mreža akademske solidarnosti i angažovanosti (MASA) smatra da sledeće odredbe Pravilnika o sticanju istraživačkih zvanja („Službeni glasnik RS“, broj 159 od 30. decembra 2020.)
Član 16, stav 3:
Prilikom odlučivanja za izbor u istraživačka zvanja članovi naučnog odnosno nastavno-naučnog veća naučnoistraživačke organizacije dužni su da se o predlogu odnosno zahtevu za izbor u zvanje izjasne glasanjem „ZA” ili „PROTIV”. U slučaju da se član naučnog odnosno nastavno-naučnog veća izjasni „PROTIV” dužan je da dostavi potpisano pismeno obrazloženje neprihvatanja predloga odnosno zahteva, koje je sastavni deo zapisnika sednice.
Član 22, stav 4:
Prilikom odlučivanja za izbor odnosno reizbor u naučna zvanja članovi naučnog odnosno nastavno-naučnog veća naučnoistraživačke organizacije dužni su da se o predlogu za izbor u zvanje izjasne glasanjem „ZA” ili „PROTIV”. U slučaju da se član naučnog odnosno nastavno-naučnog veća izjasni „PROTIV”, dužan je da dostavi potpisano pismeno obrazloženje neprihvatanja predloga, koje je sastavni deo zapisnika sednice.
nisu u skladu sa Ustavom garantovanim pravom na slobodu misli i savesti (član 43, stav 2 Ustava) i slobodu mišljenja (član 46, stav 1 Ustava).
Obrazloženje:
Da bi procedura prilikom izbora u istraživačka zvanja i izbora tj. reizbora u naučna zvanja bila u potpunosti u skladu sa Ustavom, dobrom praksom i uobičajenim načinima glasanja neophodno je uvesti i mogućnost da neko bude uzdržan od glasanja. Ovo je potrebno ne samo zbog ostvarivanja prava na zadržavanje stava za sebe već i zbog mogućeg konflikta interesa članova naučnog veća koji odlučuju o izboru nekog kandidata kao i u slučajevima kada se ne može zauzeti izričito stav „za“ ili „protiv“.
Uvedena obaveza pojedinačnog pismenog obrazloženja negativnog glasanja je apsolutno suprotna pravu i slobodi izražavanja mišljenja i stava. Član koji se ne slaže s odlukom naučnog veća ima pravo da izdvoji svoje mišljenje u zapisniku sa sednice na kojoj je odluka doneta. Razumevajući potrebu da se neprihvatanje predloga o izboru u zvanje obrazloži i tako spreči orkestrirano glasanje, MASA predlaže da u slučaju većinskog glasanja protiv, zapisnik sa sednice mora da sadrži razloge odbacivanja predloga odluke.
Stoga predlažemo:
Član 16, stav 3:
Prilikom odlučivanja za izbor u istraživačka zvanja članovi naučnog odnosno nastavno-naučnog veća naučnoistraživačke organizacije dužni su da se o predlogu odnosno zahtevu za izbor u zvanje izjasne glasanjem „ZA”, „UZDRŽAN“ ili „PROTIV”. U slučaju da se većina članova naučnog odnosno nastavno-naučnog veća izjasni „PROTIV”, predsedavajući sednice je dužan da obezbedi da se u zapisniku sednice nađe obrazloženje neprihvatanja predloga.
Član 22, stav 4:
Prilikom odlučivanja za izbor odnosno reizbor u naučna zvanja članovi naučnog odnosno nastavno-naučnog veća naučnoistraživačke organizacije dužni su da se o predlogu za izbor u zvanje izjasne glasanjem „ZA”, „UZDRŽAN“ ili „PROTIV”. U slučaju da se većinom glasova članova naučnog odnosno nastavno-naučnog veća odbije predlog koji je sačinila Komisija, predsedavajući sednice je dužan da obezbedi da se u zapisniku sednice nađe obrazloženje neprihvatanja predloga.
MASA smatra da bi primena ovakvog Pravilnika, za koji postoji opravdana bojazan da bi u praksi vrlo brzo doveo do toga da se za sve predloge za izbore u istraživačka zvanja glasa isključivo „za“, mogla da dovede do urušavanja kvaliteta procedure za izbor u istraživačka zvanja i posledično na pad kvaliteta naučnoistraživačkog rada u R. Srbiji. Stoga molimo Ministarstvo prosvete, nauke i tehnološkog razvoja da se, izmenom ovog Pravilnika, po hitnom postupku omogući istraživačima ustavom garantovano pravo da budu i uzdržani prilikom glasanja za izbor u istraživačka zvanja.
